Wśród różnych akcesoriów do grillowania, tacki aluminiowe cieszą się dużą popularnością ze względu na swoją praktyczność – są lekkie, tanie i pozwalają na łatwe utrzymanie grilla w czystości. Dla wielu jest to oczywiste - bardzo wygodne i tanie rozwiązanie. Jednak mimo swojej wygody, grillowanie na aluminium może wiązać się z poważnymi zagrożeniami dla zdrowia. Wysokie temperatury oraz kontakt z żywnością mogą powodować przenikanie szkodliwych substancji z aluminium do potraw. W artykule tym przyjrzymy się bliżej, dlaczego grillowanie na aluminiowych tackach jest niezdrowe, oraz przedstawimy alternatywne, bezpieczniejsze rozwiązania, które nie tylko pozwolą cieszyć się smakiem grillowanych potraw, ale również zadbają o zdrowie Twoje i Twojej rodziny.
Dlaczego grillowanie na aluminium jest niezdrowe?
Aluminium, z którego wykonane są popularne tacki grillowe, jest metalem o wysokiej reaktywności. Chociaż samo w sobie jest naturalnie odporne na korozję dzięki warstwie tlenku glinu, która tworzy się na jego powierzchni, ta ochrona nie jest całkowicie skuteczna w ekstremalnych warunkach, takich jak wysoka temperatura i kontakt z niektórymi składnikami żywności. Podczas grillowania, tacki aluminiowe są narażone na działanie temperatur sięgających nawet 300°C lub więcej. W takich warunkach dochodzi do zjawiska, które można nazwać termiczną degradacją powierzchniową, co prowadzi do częściowego uszkodzenia ochronnej warstwy tlenku. W efekcie aluminium staje się bardziej podatne na przenikanie do jedzenia. Istnieją dowody naukowe (>jedno z badań na ten temat można przeczytać na ScienceDirect<), że obróbka termiczna żywności w folii aluminiowej powoduje przenikanie tego metalu do żywności w ilościach znacznie większych niż bezpieczne dla naszego zdrowia (Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uzyskane wartości uznała za niedopuszczalne).
Potrawy najbardziej narażone na "wchłanianie" aluminium
Nie wszystkie potrawy jednakowo są narażone na uwalnianie aluminium. Szczególnie podatne na ten proces są potrawy o wysokiej kwasowości, takie jak potrawy przygotowane z dodatkiem cytryny, pomidorów, octu, czy też marynaty na bazie wina. Kwasowość przyspiesza degradację ochronnej warstwy tlenku na aluminium, co zwiększa ilość metalu, który może przejść do żywności. Ponadto dodatek soli w połączeniu z wysoką temperaturą dodatkowo przyspiesza korozję powierzchni aluminiowej. Sól reaguje z aluminium, tworząc chlorki, które są bardziej reaktywne i mogą łatwiej przenikać do żywności. Często zdarza się, że zarówno mięso jak i warzywa np. marynowane w occie lub przyprawach lądują na grillu zawinięte w folię aluminiową. Grillując w taki sposób, nieświadomie szkodzisz sobie i swojej rodzinie!
Potencjalne skutki zdrowotne związane ze spożywaniem aluminium
Aluminium jest trzecim najpowszechniejszym pierwiastkiem występującym w skorupie ziemskiej i jest obecne w naszym środowisku naturalnym, wodzie, a także w żywności, zarówno w sposób naturalny, jak i dodawane w procesach przetwórczych. Jednak nadmierna ekspozycja na aluminium, szczególnie pochodzące z tac aluminiowych używanych podczas grillowania, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
- Neurotoksyczność aluminium: Aluminium jest uznawane za neurotoksynę, co oznacza, że może powodować uszkodzenia w układzie nerwowym. Istnieją dowody sugerujące, że nadmierne spożycie aluminium może prowadzić do akumulacji tego metalu w mózgu, co z kolei może przyczynić się do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. Mechanizm ten polega na tym, że aluminium może zakłócać procesy metaboliczne w komórkach nerwowych, prowadząc do ich uszkodzenia i śmierci. Związki aluminium mogą również sprzyjać formowaniu się blaszek amyloidowych, które są charakterystycznym objawem choroby Alzheimera.
- Problemy z kośćmi i osteoporoza: Długotrwała ekspozycja na aluminium może prowadzić do problemów z mineralizacją kości, co zwiększa ryzyko osteoporozy. Aluminium wchodzi w interakcję z metabolizmem wapnia, co może prowadzić do zmniejszenia jego wchłaniania oraz odkładania się w kościach. To z kolei może osłabiać strukturę kości, czyniąc je bardziej podatnymi na złamania i inne problemy zdrowotne związane z układem kostnym.
- Zaburzenia czynności nerek: Nerki odgrywają kluczową rolę w usuwaniu aluminium z organizmu. U osób z osłabioną funkcją nerek, zdolność do eliminacji aluminium może być ograniczona, co prowadzi do jego kumulacji w organizmie. Zwiększona zawartość aluminium w organizmie może dodatkowo obciążać nerki, co prowadzi do dalszego pogorszenia ich funkcji i ryzyka rozwoju chorób nerek, w tym niewydolności nerek.
Długoterminowe skutki ekspozycji na aluminium
Chociaż pojedyncza ekspozycja na aluminium z tacki podczas grillowania może wydawać się niegroźna, regularne spożywanie żywności, która miała kontakt z aluminium, może prowadzić do jego kumulacji w organizmie. Nasze ciało ma ograniczoną zdolność do eliminacji aluminium, co oznacza, że nadmiar tego metalu może gromadzić się w tkankach i organach, takich jak mózg, kości i nerki, prowadząc do przewlekłych problemów zdrowotnych.
Alternatywy dla stosowania tacek i folii aluminiowej na grillu
Wykorzystaj produkty spożywcze
Jeśli zamierzasz wycisnąć cytrynę na rybę lub inne jedzenie, które grillujesz, lepiej będzie jeśli zamiast tego pokroisz ją na plasterki i położysz je bezpośrednio na grillu. Następnie na tych plasterkach cytryny połóż rybę, aby zapobiec jej przywieraniu do rusztu. Dzięki temu ryba zostanie bardzo przyjemnie nasączona smakiem cytryny, a dodatkową korzyścią jest to, że dzięki temu ryba nie będzie przywierała do rusztu. Plasterki cytryny również się nie zmarnują, gdyż mogą być naprawdę ładną ozdobą dla głównego dnia!
Kosz do grilla ze stali nierdzewnej
Porządny, solidny kosz do grillowania wykonany ze stali nierdzewnej przeznaczonej do kontaktu z żywnością będzie początkowo droższą inwestycją w porównaniu do tacek aluminiowych, jednakże taki kosz posłuży Ci przez długi czas, wzbogacając możliwości Twojego grilla. Na rynku dostępne są kosze ze stali nierdzewnej o różnych kształtach, które są przeznaczone do grillowania warzyw, ryb, owoców, a nawet takie, które są specjalnie zaprojektowane do grillowania kolb kukurydzy. Możesz wykorzystać kosze płaskie do grillowania bezpośrednio na ruszcie oraz specjalne kosze do grillowania z wykorzystaniem rożna obrotowego. Stalowy kosz do grillowania to nie tylko zdrowsza alternatywa, ale również oferująca znacznie więcej możliwości grillowania.
Polecamy:
Kosze do grillowania na rożnie:
- Kup regulowany kosz do pieczenia na rożnie Napoleon
- Kup głęboki kosz do pieczenia na rożnie Napoleon
Więcej o grillowaniu na rożnie:
Blacha/brytfanna do pieczenia
Kolejną dobrą alternatywą dla folii aluminiowej jest blacha/brytfanna do pieczenia, którą możesz położyć bezpośrednio na ruszcie grilla i dopóki jest pokryta lub wykonana z materiału niereaktywnego, czyli takiego jak np. stal nierdzewna lub powłoka zapobiegająca przywieraniu, nie musisz martwić się o przenikanie aluminium do żywności. Niezależnie od tego czy chcesz, aby twoje warzywa były zgrillowane, zapiekane czy podduszone, blacha/brytfanna przeznaczona do grillowania sprawdzi się tu idealnie, a ponadto dzięki wysokim rantom żadne kawałki nie wypadną do środka ani poza grilla.
Polecamy:
Deska do grillowania z drewna cedrowego
Metoda znana jako „grillowanie na desce”, jest to metoda polegająca na grillowaniu mięsa, najczęściej ryb np. łososia, na desce wykonanej z cedru umieszczonej na ruszcie pomiędzy palnikami w tzw. strefie pośredniej. Cedr jest oczywiście tylko jednym z wielu rodzajów drewna, z którego może być wykonana taka deska do grillowania. Na rynku można spotkać deski wykonane z takich rodzajów drewna jak np. hikora, jabłoń, wiśnia czy olcha; jednak niezależnie od rodzaju, deska zawsze i w pierwszej kolejności powinna być wymoczona w wodzie (średni czas to od 30 min do nawet 3-4 godzin). Dobra wiadomość jest również taka, że ową deskę można wykorzystywać wielokrotnie, nim zwęgli się całkowicie, zazwyczaj wystarcza na od 1 do nawet 3-4 razy.
Więcej o grillowaniu na desce cedrowej:
Polecamy:
Płyty/planche żeliwne
Profesjonalna płyta żeliwna, pokryta emalią to bardzo uniwersalne i niezawodne akcesorium do grillowania! Zaletą płyt żeliwnych jest duża waga, która zapewnia bardzo mocne i równomierne nagrzewanie się płyty! Na płycie przygotujesz: burgery, naleśniki, jajko, bekon, owoce morza i oczywiście warzywa! Płyta żeliwna/plancha to doskonałe uzupełnienie możliwości Twojego grilla. Płyta/plancha jest lekko pochylona, sprawiając, że nadmiar tłuszczu z grillowanych potraw spływa do specjalnego odpływu, dzięki czemu grillowanie staje się zdrowsze!
Polecamy:
Grillowanie z wykorzystaniem papieru rzeźniczego
Papier rzeźniczy jest niezwykłym akcesorium w asortymencie każdego grilloholika, jednocześnie mam wrażenie, że często jest pomijany podczas wszelkich topek akcesoriów grillowych. Dlatego chciałem poświęcić mu nieco więcej uwagi w tym artykule!
Uwaga!
Papier rzeźniczy jest doskonały do grillowania metodą "Low & Slow" czy tzw. amerykańskiego BBQ. Oznacza to, że nie można używać go do grillowania bezpośredniego (i grillowania w temperaturze powyżej 220°C).
Co to jest papier rzeźniczy?
Papier rzeźniczy, znany również jako butcher paper, to specjalny rodzaj papieru, który jest powszechnie używany w przemyśle spożywczym. Jest wykonany z celulozy i charakteryzuje się wytrzymałością oraz odpornością na wilgoć. Papier rzeźniczy nie jest powlekany woskiem ani silikonem, co sprawia, że papier rzeźniczy jest materiałem "oddychającym", a jednocześnie zachowuje odporność na tłuszcz i wilgoć.
Zalety używania papieru rzeźnickiego podczas grillowania
- Oddychanie i zachowanie smaku: Papier rzeźniczy pozwala mięsu „oddychać”, co oznacza, że para wodna może uciekać z potrawy, podczas gdy tłuszcze i soki pozostają zamknięte wewnątrz. Dzięki temu mięso zachowuje swoją soczystość, ale jednocześnie ma szansę na uzyskanie chrupiącej skórki. W przypadku grillowania dużych kawałków mięsa, takich jak mostek wołowy, papier rzeźnicki pozwala na lepsze zachowanie tekstury zewnętrznej, jednocześnie zatrzymując wilgoć wewnątrz.
- Brak przenikania szkodliwych substancji: W przeciwieństwie do folii aluminiowej, papier rzeźniczy nie wchodzi w reakcję chemiczną z żywnością, nawet w wysokich temperaturach. To sprawia, że jest bezpieczny dla zdrowia.
- Lepsze rezultaty podczas długiego grillowania: Papier rzeźniczy doskonale sprawdza się w przypadku metod grillowania wymagających długiego czasu, takich jak "Low and Slow" (niskie temperatury, długie czasy pieczenia). W takich warunkach papier pomaga utrzymać optymalny poziom wilgoci wewnątrz mięsa, jednocześnie umożliwiając odpowiednie odparowanie nadmiaru wilgoci, co daje lepsze rezultaty smakowe i teksturalne.
- Ekologiczność i biodegradowalność: Papier rzeźniczy po użyciu można łatwo zutylizować lub kompostować, co zmniejsza ilość odpadów i wpływ na środowisko.
Porady dotyczące grillowania z wykorzystaniem papieru rzeźniczego
- Metoda „Texas Crutch”: Ta technika polega na owinięciu mięsa w papier rzeźnicki w połowie procesu grillowania. Pomaga to mięsu szybciej osiągnąć pożądaną temperaturę wewnętrzną bez ryzyka przesuszenia.
- Moment owijania: Sugerujemy owinięcie mięsa, gdy osiągnie ono temperaturę wewnętrzną około 65-71°C. To zwykle ten moment, kiedy mięso zaczyna wchodzić w tzw. „stall” – etap, w którym temperatura przestaje rosnąć, a wilgoć odparowuje z powierzchni mięsa.
- Szczelność: Upewnij się, że papier rzeźnicki jest dobrze owinięty wokół mięsa, aby zapobiec wyciekaniu tłuszczu i soków. Dla pewności możesz owijać mięso dwiema warstwami papieru, skupiając się na zabezpieczeniu rogów, by wszystko było szczelne.
- Unikaj przesadnego zawijania: Zbyt ciasne owijanie może zablokować przepływ powietrza, co wpłynie na jakość grillowania. Ważne jest, aby papier przylegał do mięsa, ale nie był zbyt mocno ściśnięty.
- Nie pędź tak, proszę, daj odpocząć: Po wyjęciu mięsa z grilla pozostaw je w papierze rzeźnickim na około 30 minut do godziny, aby soki równomiernie się rozprowadziły.
Kup papier rzeźniczy u Grilloholików
Po więcej porad grillowych zapraszamy na nasz blog oraz kanał YouTube: